II Forum w „Dwójce”

Proces wychowania obejmuje całe społeczeństwo i towarzyszy człowiekowi przez całe życie. Najpierw jesteśmy wychowankami, później sami stajemy się wychowawcami, choć nadal ulegamy wszelkim wpływom wychowawczym. Wychowanie jest tak zróżnicowanym fenomenem ludzkiego życia, że trudno o jednolitą, klasyczną definicję tego pojęcia.

W najszerszym rozumieniu wychowanie możemy utożsamiać ze wszelkim oddziaływaniem na człowieka: rodziny, środowiska, szkoły, a we współczesnym świecie także szeroko pojętych mediów. Jest to proces zarówno zamierzony jak i przypadkowy. Ten ostatni jest również istotny, ponieważ wpływa na człowieka i współtworzy jego osobowość. Wychowanie w węższym pojęciu to zamierzony i świadomy wpływ na dziecko-wychowanka podejmowany w ustalonym celu i określonej sytuacji. Tym celem jest wszechstronny rozwój człowieka i przygotowanie go do życia według przyjętego wzoru, który ukazuje znaczące wartości dla danego społeczeństwa, w którym dorastał.

Ponieważ wychowanie jest procesem zachodzącym od momentu zaistnienia człowieka rodzina powinna wieść w nim prym. To ona daje mocne fundamenty, na których powinien opierać się dalszy proces wychowania. Potwierdzenie życiodajnej mocy więzi rodzinnej odnajdujemy w myśli filozoficznej K. Wojtyły: „Rodzina jest źródłem kształtowania człowieka, głównym miejscem, z którego człowiek czerpie swój ludzki byt, pełną istotę człowieczeństwa”. Szkoła natomiast na fundamencie założonym przez rodzinę powinna prowadzić dalszy proces wychowawczy, pogłębiając i dopełniając to wszystko, co człowiek otrzymuje przez rodzinę i współdziałając z nią w szerokim tego słowa znaczeniu. Także grupa rówieśnicza jest, obok rodziny, jedną z instytucji wychowania naturalnego o stosunkowo silnym wpływie na jednostkę. Będąc dla dziecka swoistym układem odniesienia, pełni wobec niego funkcje socjalizacyjne, często uzupełniając lub nawet zastępując w tym rodzinę.

Rozważając problematykę wychowania młodego pokolenia nie sposób przemilczeć znaczenie wpływu mediów na dzieci i młodzież. Trudno jest we współczesnym świecie negować ich wartość, pamiętać jednak należy, że media wypełniając czas wolny, coraz częściej go również zabierają lub wypierają zajęcia obowiązkowe: naukę, odpoczynek, znacznie uszczuplają ilość snu i wpływają na jego jakość. Młody człowiek jest otaczany, a czasami wręcz atakowany przez nowe media, a przecież młodość ma to do siebie, że chętnie próbuje i otacza się nowinkami, chłonie informacje, nie zawsze krytycznie je oceniając. Młody człowiek świadomie poszukuje w mediach informacji i rozrywki. Nieświadomie natomiast dąży do zaspokojenia także różnych potrzeb psychicznych. Niebezpieczeństwo tkwi w tym, że w przekazie medialnym często trudno jest oddzielić prawdę od fałszu, a rzeczywistość od iluzji. To właśnie media często kreują swoiste „pseudoautorytety”, w wyniku czego powstają wychowawcze paradoksy, jak chociażby budowanie przez wielu młodych ludzi własnej filozofii w oparciu o poglądy idoli muzyki młodzieżowej, bądź też szukanie sensu życia w agresji, w poniżaniu drugiego człowieka, czy w zachowaniach przestępczych. Media są artefaktami o wielkiej sile przenikania w życie i działalność młodego człowieka.

Diagnozując, klasyfikując i analizując współczesne zaburzenia wychowawcze sięgamy w ich genezie do roli rodziny, szkoły, środowiska, mediów, próbując określać ich wzajemne korelaty i uwarunkowania. I nie ma w tym nic wadliwego, bowiem już dawno zostało udowodnione, iż zarówno socjalizacja w rodzinie, jak i socjalizacja środowiska, szkolna,

a także prowadzona przez media są determinantami losów dzieci i młodzieży. I pewnie wszystko przebiegałoby bez zastrzeżeń, gdyby wymienione determinanty wychowania podążały w tym samym kierunku. Czy jednak tak jest?

Dlatego też podejmując się organizacji II Interdyscyplinarnego Forum Nauczycieli, Wychowawców i Rodziców pod hasłem Rodzina, szkoła, środowisko, media a wychowanie i bezpieczeństwo dziecka-ucznia pragniemy poszukiwać odpowiedzi m. in. na następujące pytania:

• Ku jakim wartościom zmierzamy w wychowaniu dzieci i młodzieży?
• Czy środowisko rodzinne, szkoła wpływa na system wartości dziecka-ucznia?
• Rodzice i szkoła a wychowanie – partnerzy czy antagoniści?
• Czy rodzice i/lub nauczyciele stanowią jeszcze autorytet dla swoich dzieci/uczniów?
• Czy współczesne media (np. telewizja, internet) stanowią zagrożenie dla systemu wartości, wychowania i bezpieczeństwa dziecka-ucznia?
• Czy współczesne media zastępują/zastąpią rodziców, nauczycieli w procesie wychowania?
• Rodzina, szkoła, środowisko, media – czy możliwy jest wspólny „front” w kształtowaniu postaw, wychowaniu oraz zapewnieniu bezpieczeństwa młodemu pokoleniu?

Oczywiście pytań dotyczących szeroko pojętego wychowania, a także bezpieczeństwa młodych ludzi jest wiele, wiele więcej, a wymienione oczywiście nie zamykają przestrzeni planowanej dyskusji.

II Interdyscyplinarne Forum Nauczycieli, Wychowawców i Rodziców Rodzina, szkoła, środowisko, media a wychowanie i bezpieczeństwo dziecka-ucznia, pod honorowym patronatem Burmistrza Miasta Sokołowa Podlaskiego oraz Drohiczyńskiego Towarzystwa Naukowego odbędzie się 19 kwietnia 2012 roku o godzinie 12:30 w Publicznej Szkole Podstawowej nr 2 w Sokołowie Podlaskim. Szczegółowe informacje oraz karta zgłoszenia uczestnictwa w forum znajdują się na stronie internetowej Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 – www.skp2.sokp.pl.

Adam Czesławiak