Dubno na Ukrainie

Herb miasta Dubno na Ukrainie

Dubno leży nad Ikwą, 40 km na południowy zachód od Równego. Jest drugim co do wielkości miastem w obwodzie rowieńskim (41,6 tyś. mieszkańców) , siedzibą władz rejonowych, ważnym węzłem komunikacyjnym i ośrodkiem drobnego przemysłu. Należy do najstarszych miejscowości Wołynia.

Pierwsza wzmianka o Dubnie pochodzi z 1100 roku. W 1386r. Król Władysław Jagiełło nadał Dubno księciu Fedorowi Daniłowiczowi, który od swej głównej rezydencji w Ostrogu przyjął nazwisko Ostrowski. Od tego czasu przez dwa i pół stulecia należało do Ostrowskich, pełniąc rolę jednego z głównych ośrodków ich dóbr. W 1498 r. hetman wielki litewski Konstanty Ostrowski uzyskał od wielkiego księcia Aleksandra przywilej miejski dla Dubna, a w 1507r. król Zygmunt Stary nadał miastu prawo magdeburskie. Syn Fedora, starosta łucki Wasyl Ostrowski wzniósł w Dubnie niewielki zamek, który rozbudował i wzmocnił Książe Konstanty. W 1607 r. Dubno weszło w skład ordynacji ostrowskiej, jej twórca Janusz Ostrowski jako pierwszy z rodu przeszedł na katolicyzm, sprowadził bernardynów, a w 1612r, za jego sprawą erygowano w mieście parafię katolicką. W 1617 r. na zamku w Dubnie gościł udający się na wyprawę moskiewską królewicz Władysław Waza. Po śmierci Janusza Ostrowskiego Dubno przeszło w ręce Zasławskich.

Po wygaśnięciu rodu książąt Zasławskich Dubno przeszło w ręce Lubomirskich, a w 1753r. trafiło w ręce najbogatszego wówczas z magnatów w Rzeczypospolitej – Stanisława Lubomirskiego. Lata po I rozbiorze Rzeczypospolitej były okresem największego rozkwitu Dubna, gdyż po zagarnięciu Lwowa przez Austrię tutaj właśnie przeniesiono wielkie targi lwowskie zwane kontraktami. Na dubieńskie kontrakty, odbywające się w styczniu, zjeżdżali kupcy z całej Rzczypospolitej i krajów ościennych. Bywało wtedy w mieście do 30 tyś. przyjezdnych, przy 6 tyś. stałych mieszkańców.

W 1781r. na dubieńskim zamku dwukrotnie gościł król Stanisław August. Książe Michał Lubomirski był miłośnikiem muzyki klasycznej, sprowadził nawet operę włoską, utrzymywał własną orkiestrę. W Dubnie występował ze swym zespołem twórca polskiego teatru narodowego Wojciech Bogusławski.

W mieście często przebywał i tu zmarł Tadeusz Czacki, wybitny działacz gospodarczy i oświatowy, założyciel Liceum Krzemienieckiego. W 1876r. ostatni właściciel z rodu Lubomirskich – Józef sprzedał dobra dubieńskie rosyjskiej księżnej Elżbiecie Bariatyńskiej.

Poważne zniszczenia w Dubnie spowodowały działania wojenne w latach 1915-1920.

W niepodległej Polsce Dubno zostało stolicą powiatu, wróciły do swych klasztorów zakony męskie i żeńskie, zlikwidowane w okresie zaboru, założono jezuickie seminarium duchowne.

Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej w 1941r. Sowieci przed wycofaniem się rozstrzelali w miejscowym więzieniu ok. 250 Polaków, pod Dubnem stoczono dużą bitwę pancerną. Rok później hitlerowcy, wraz z policją ukraińską, dokonali masowych mordów ludności żydowskiej, zgromadzonej w getcie.

Obecnie w Dubnie mieszka kilkuset Polaków. Od 1995r. działa oddział Towarzystwa Kultury Polskiej.

Dubno należy do najciekawszych miast na Wołyniu ze względu na liczne zabytki, a także zachowany historyczny układ urbanistyczny i starą zabudowę centrum. Najcenniejszym zabytkiem Dubna jest zamek wzniesiony przez Wasyla Ostrowskiego na początku XVw., zamieniony przez Konstantego Ostrowskiego w potężną, murowaną fortecę i następnie przekształcony przez Lubomirskich w magnacką rezydencję. Do innych ciekawych zabytków Dubna zalicza się:

  • Brama Łucka z końca XV w.,
  • zespół klasztorny bernardynów, ufundowany przez księcia Janusza Ostrowskiego w 1608r.,
  • wczesnobarokowy kościół p.w. Niepokalanego Serca NMP (obecnie sobór p.w. św. Mikołaja,
  • klasztor karmelitanek trzewiczkowych,
  • synagoga wzniesiona w XVI w.,
  • najstarsza spośród licznych dubieńskich cerkiew pw. Przemienienia Pańskiego,
  • drewniana cerkiew św. Jerzego z 1709r.

Umowę o współpracy Miast Dubno i Sokołów Podlaski podpisano 18 listopada 2005 w Sokołowie, na uroczystej sesji Rady Miejskiej. Obejmuje o­na współpracę w dziedzinach oświaty, kultury, sportu i rekreacji, gospodarki, wspierania współdziałania organizacji pozarządowych, zarządzania społecznością, turystyki i muzealnictwa, organizacji pracy organów miejskich oraz planowania i realizacji inwestycji, partnerstwa i doradztwa projektów dofinansowywanych ze środków Unii Europejskiej.