Wielki Gościniec Litewski – konferencja inauguracyjna

Wśród przybyłych gości pojawili się przedstawiciele Podlaskiego Urzędu Marszałkowskiego z Panem Anatolem Wapem, dyrektorem Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego na czele, przedstawiciele Mazowieckiego Urzędu Marszałkowskiego, Pani Walentyna Rakiel – Czarnecka, dyrektor Mazowieckiej Regionalnej Organizacji Turystycznej, Pan Łukasz Klimiuk, przedstawiciel Podlaskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej, Pani dr Regina Jakubenas z Uniwersytetu Wileńskiego, starostowie, burmistrzowie, wójtowie z miejscowości położonych na szlaku, przedstawiciele organizacji pozarządowych, instytucji kultury, środowisk naukowych i mediów.

Koncepcja projektu „Wielki Gościniec Litewski jako szlak turystyczny” zrodziła się w Sokołowskim Ośrodku Kultury, a inspiracją do niej była monografia „Sokołów Podlaski. Dzieje miasta i okolic” opracowana przez zespół historyków z ROBiDZ w Białymstoku pod redakcją dr Grzegorza Ryżewskiego. Wydane w 2006 roku opracowanie liczy ponad 900 stron, a czyta się je jak książkę beletrystyczną. Nieznane wcześniej fakty historyczne, zapomniane postaci i wydarzenia, przywołane w monografii, poruszają wyobraźnię i stają się znakomitym przyczynkiem do promocji Sokołowa Podlaskiego w czasach obecnych.

Wielki Gościniec Litewski, zwany też Traktem Wielkim Pocztowym, był przez kilka wieków najważniejszym szlakiem handlowym i pocztowym w Rzeczpospolitej. Łączył Warszawę z Wilnem, a biegł m.in. przez Okuniew, Stanisławów, Dobre, Węgrów, Liw, Sokołów Podlaski, Drohiczyn, Granne, Perlejewo, Pobikry, Brańsk, Bielsk Podlaski, Haćki, Wojszki, Białystok, Wasilków, Czarną Białostocką, Sokółkę, Kuźnicę, Grodno, Rotnicę (dzielnica Druskiennik), Merecz, Orany. Sokołów Podlaski był na szlaku jedną z ważniejszych stacji, opisywaną przez licznych podróżnych.

W trakcie konferencji dr Grzegorz Ryżewski z Białegostoku przedstawił, niestety, z powodu braku czasu w sposób bardzo skrótowy, wstępną koncepcję historyczną dotyczącą kształtowania, przebiegu i rozwoju Wielkiego Gościńca Litewskiego. Szerzej autor koncepcji potraktował szlak w wieku XVIII, na które to stulecie przypada rozkwit Traktu Wielkiego Pocztowego. Pełen tekst koncepcji autorstwa dr Ryżewskiego zostanie w najbliższych dniach umieszczony na stronach www.sokolowpodl.pl i www.sok.sokolowpodl.pl.

W podróż Wielkim Gościńcem Litewskim zabrał nas Roman Postek, dyrektor Muzeum Zbrojowni na Zamku w Liwie, który przygotował pokaz slajdów z muzyką, prezentujący najciekawsze miejsca na trakcie, oryginalne zabytki, piękne krajobrazy, ważne imprezy kulturalne. Kolejnym punktem konferencji było przedstawienie pomysłu na placówkę muzealną i punkt informacji turystycznej w Sokołowskim Ośrodku Kultury, w ramach projektu promującego miasto „Sokołów Podlaski – miasto na gościńcu”. Koncepcję zaprezentowali: Maria Koc, dyrektor Sokołowskiego Ośrodka Kultury oraz architekci z Pracowni ARTECA w Warszawie. W przyszłym roku budynek SOK opuści Miejska Biblioteka Publiczna, która przeniesie się do właśnie remontowanego zabytkowego budynku dworca kolejowego. W budynku oprócz biblioteki znajdzie się również siedziba Pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta. Pomieszczeniom po MBP zostanie nadana nowa funkcja. Będą miejscem multimedialnego i interaktywnego Muzeum Wielkiego Gościńca Litewskiego oraz punktu informacji turystycznej. Dzięki takiej inicjatywie Sokołów Podlaski ma szansę stać się bardzo atrakcyjnym miejscem dla turystów, podążających szlakiem WGL. Architekci Jan Szuliński i Eliza Rakowska przedstawili koncepcję adaptacji pozyskanych pomieszczeń, która wzbudziła duże zainteresowanie.

Celem konferencji na Zamku Królewskim była przede wszystkim promocja pomysłu wytyczenia, oznakowania i promocji szlaku turystycznego wzdłuż dawnego gościńca. Jak buduje się taki szlak i jak on funkcjonuje opowiedział zebranym Radomir Broma z Mazowieckiej Regionalnej Organizacji Turystycznej. Nie ulega wątpliwości, że tak duże przedsięwzięcie jest możliwe tylko dzięki bliskiej współpracy samorządów, organizacji pozarządowych, gestorów atrakcji turystycznych na szlaku. Na konferencji wolę takiej współpracy wyrazili m.in. przedstawiciele Stanisławowa, Drohiczyna, Gminy Sokołów Podlaski, Gminy Repki. Pomysł poparł również dyrektor Anatol Wap z Podlaskiego Urzędu Marszałkowskiego, który zaproponował zorganizowanie podobnej konferencji w najbliższym czasie w Białymstoku. Pomoc zadeklarowały też Regionalne Ośrodki Badań i Dokumentacji Zabytków w Warszawie i w Białymstoku oraz Mazowiecka Regionalna Organizacja Turystyczna i Podlaska Regionalna Organizacja Turystyczna.

Podsumowując konferencję Burmistrz Sokołowa Podlaskiego Bogusław Karakula podziękował uczestnikom spotkania za zainteresowanie ideą nowego szlaku i zachęcił do współpracy oraz kontaktów na adres mailowy: gościniec.litewski@sokolowpodl.pl

Patronat honorowy nad przedsięwzięciem objęli: Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik oraz Marszałek Województwa Podlaskiego Jarosław Dworzański. Projekt sfinansował Samorząd Województwa Mazowieckiego.

Konferencji towarzyszyła wystawa fotograficzna „Tygiel Doliny Bugu” zorganizowana i udostępniona przez Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania – Tygiel Doliny Bugu” z Drohiczyna. Materiałów fotograficznych na konferencję udostępniło również Starostwo Powiatowe w Sokołowie Podlaskim, Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Białymstoku (Agencja Wydawnicza „Elkom”) oraz Roman Postek.