Wzór ziemianina

Urodził się w Sokołowie, ale swoje życie związał z Korytnicą. Był rolnikiem, pisarzem, wynalazcą, archeologiem i meteorologiem. To pobyt w jego dworku natchnął Bolesława Prusa do napisania „Anielki”.

Tymoteusz Łuniewski urodził się 24 stycznia 1847 roku. Jego ojciec, Karol Marceli Łuniewski, brał udział w powstaniu listopadowym. Tymoteusz zaś – w powstaniu styczniowym. Z tego powodu musiał przerwać naukę w siedleckim gimnazjum. Po maturze studiował w Szkole Głównej Warszawskiej oraz na Akademii Rolniczej w Gembloux w Belgii.

W 1874 r. kupił majątek w Korytnicy od hrabiego Adama Ronikiera. Dzięki ciężkiej pracy doprowadził go do wzorowego stanu. Produkował tu ser śmietankowy, który wysyłał m. in. do Odessy, prowadził olejarnię, gorzelnię, cegielnię i plantację wierzby. Głównie uprawiał jednak ziemniaki (nawet 100 gatunków!).

Za swoje wyroby był nagradzany. Otrzymał brązowy medal za ser (1883 r.), srebrny – za hodowlę koni (1885 r.), brązowy – za łubin niebieski i owies kanadyjski (1891 r.). Zbudował z drewna system kanałów nawadniających łąki nad Liwcem. Do dworku doprowadził bieżącą wodę i zrobił kanalizację.

Dzięki swemu przyjacielowi, Zygmuntowi Glogerowi, Łuniewski zainteresował się archeologią. Prowadził wykopaliska w Żarnówce, Popowie, Jarnicach oraz Czekanowie i Repkach. Znalazł m.in. naczynia, monety i broń. Wyniki swoich badań publikował w fachowych czasopismach. W „Wiadomościach archeologicznych”, tom IV opublikował: „Cmentarzysko starożytne w Żarnówce” – str. 109, „Cmentarzysko starożytne w Popowie” – str. 127, „Żalnik w Stawiskach” – str. 133.

Pisał też artykuły do gazet rolniczych, Kuriera Warszawskiego, Niwy. Opracowywał hasła do Encyklopedii Staropolskiej, Encyklopedii Rolniczej oraz Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego. Wśród przyjaciół odwiedzających go w Korytnicy byli: Jan Karłowicz (etnograf, językoznawca), Zygmunt Noskowski (kompozytor, wykształcił m.in. Karola Szymanowskiego), Bolesław Prus, Michał Elwiro Andriolli (autor ilustracji do „Pana Tadeusza” i „Konrada Wallenroda”). Ich wpisy można znaleźć w pamiętniku, który prowadził Łuniewski.

Jego zamiłowanie do sztuki wiązało się również ze wsparciem finansowym. Przeznaczył spore kwoty na budowę pomnika Mickiewicza oraz Chopina w Warszawie.

Jego rękopisy znajdują się w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie oraz archiwum Polskiej Akademii Nauk. Na miejscowym cmentarzu pochowano jedynie syna Tymoteusza i Marii – Karolka Łuniewskiego, który zmarł w wieku 2 lat. Tymoteusz Łuniewski spoczywa na Powązkach. Zmarł 20 kwietnia 1905 r.

Jak pisał: Dwa ziarna siać powinien inteligentny rolnik. Jedno złożyć ma w żyzne łono matki ziemi, aby zajaśniało w złocistym kłosie pszenicznym. Drugie rzucać będzie w umysły i serca braci, duchem uboższych. I stanie się, że doczekamy plonu, którego pragnie każde serce szlachetne, gdy zasiewać i pielęgnować będziemy dwa ziarna.

Katarzyna Markusz